Stonden eerder genoemde albums vol met spastische opgefokte zogenaamde mathcore in het rijtje van The Dillinger Escape Plans en Ion Dissonances van deze aardkloot, Elementary heeft nog maar bar weinig met dat genre te maken. Er zweven her en der wel restanten van dit rauwe dissonante verleden rond (het nummer Awake?), maar het grootste deel van dit album bestaat vooral uit post-hardcore en Tool/A Perfect Circle taferelen en vooral veel meer sfeer.
Elementary bestaat nog steeds uit veel verschillende lagen, wat niet vreemd is gezien de wiskundige benadering van hun muziek uit het verleden, maar er is meer focus gekomen op het schrijven van echte songs in plaats van het verstoppen van 250 breaks in een track. En dat heeft het album vooral veel dynamischer gemaakt. Dat komt niet in de laatste plaats door zanger Aaron Wolf, de beste man blijkt namelijk niet alleen maar heel hard te kunnen schreeuwen maar ook als ‘echte’ zanger staat hij zijn mannetje.

De biografie rept over bands als Tool (in het nummer Throwing Stones), Mars Volta, The Dillinger Escape Plan, Isis, In Flames en As I Lay Dying. En daar heeft men wel een punt aangezien er invloeden van al deze bands te horen zijn.

Elementary is, zeker de vorige albums in ogenschouw nemend, een zeer gewaagd album geworden. Men zal ongetwijfeld het verwijt krijgen dat men gevallen is voor de commercie en de grote populariteit van de eerder genoemde bands. Maar The End heeft op Elementary veel meer te bieden.

Ik moet toegeven dat ik in het begin ook teleurgesteld was in de weg die The End ingeslagen is. Maar na mijn initiële teleurstelling moet ik, na meerdere luisterbeurten, toegeven dat dit toch wel een erg verslavend album is geworden. Elementary is dus een duidelijke groeiplaat en zeker een aanrader voor mensen die in eerdergenoemde bands wat van hun gading vinden.