Waar het vorige album All Is One relatief toegankelijk en gestroomlijnd is, kun je over de nieuweling beslist zeggen dat deze meer uitdaging biedt. Dat zie je ook al aan de georganiseerde chaos op de cover: pistolen, de hand van verzet, de all-seeing eye van de Illuminati etcetera. De songs zijn complexer van opzet, zoals de bombastische opener Cave al direct aantoont en de grunts zijn weer terug. Daardoor komt de woede in We Do Not Resist er goed uit.
Er gebeurt enorm veel op deze release, op allerlei vlakken. Orphaned Land, imiddels zonder Yossi Sassi, experimenteert erop los. Niet alleen vocaal (Kobi switcht van grunts naar Tears For Fears-achtige, cleane zang), maar ook op percussiegebied (hetgeen uitnodigt tot meeklappen tijdens In Propaganda). Er zijn allerlei details, zoals gesproken samples (Take My Hand, het fragment komt uit het interview van Mike Wallace met Aldous Huxley in 1958), zelfcensuur-biepjes en het klappen in We Do Not Resist. De Midden-Oosterse melodien zorgen voor een warme gloed, de melancholiek voor veel karakter. Door de vele lagen voelt het soms als progressieve, klassieke muziek (The Cave).
Elk nummer heeft heel sterk zijn eigen identiteit. Of het nu het dromerige, toegankelijke All Knowing Eye is, het rustige Poets Of Prophetic Messianism, het progressieve Like Orpheus (met geweldige ritmesectie) of het Midden-Oosterse Yedidi. En over identiteit gesproken, er spelen verschillende gastmuzikanten mee. In Like Orpheus is dat Hansi Krsch van Blind Guardian, en Tomas Lindberg (At The Gates) is met zijn hese screams te horen in het stevige Only The Dead Have Seen The End Of The War. En dan speelt Steve Hackett ook nog eens in het prachtige, semi-akoestische Chains Fall To Gravity, dat een stevige climax bevat. Een climax die uitstekend vertolkt wat er binnen het concept plaatsvindt: het moment dat de protagonist voor het eerst uit de grot komt en het licht ziet. Het verhaal van deze plaat is genspireerd door de allegorie van de grot, n van de beroemdste passages uit het werk van Plato (de dialoog Staat).
Orphaned Land brengt op ongekende wijze klassieke muziek, progressieve metal en wereldmuziek bij elkaar. Het levert een kleurrijk geheel op, dat vol staat met veel goede ideen. Het is zowel een plaat die op korte termijn aanspreekt als een lange houdbaarheidsdatum heeft. Een rijke collectie ideen smelt samen tot composities die veelzijdig zijn. Door de volle, heldere en krachtige productie komen alle elementen goed tot hun recht. Er wordt iets te veel gebruik gemaakt van gesproken passages (als in Fail op voorganger All Is One), maar dat past dan wel weer binnen het concept, dat vertelt hoe helden worden vermoord (de unsung heroes) en we zo nooit verder komen. Einstein zei het al: "The world will not be destroyed by those who do evil, but by those who do nothing about it."
Tracklist:
1. The Cave
2. We Do Not Resist
3. In Propaganda
4. All Knowing Eye
5. Yedidi
6. Chains Fall To Gravity
7. Like Orpheus
8. Poets Of Prophetic Messianism
9. Left Behind
10. My Brothers Keeper
11. Take My Hand
12. Only The Dead Have Seen The End Of The War
13. The Manifest Epilogue
