Ik spreek zanger en bassist Phil Rind tegen het einde van het Europese deel van de Awakening-tour. Deze tournee is een verandering voor de heren, want ondanks dat de mannen regelmatig te zien zijn geweest op festivals, is het lang geleden dat zij zich waagden aan een serie clubshows. Dat vergt behoorlijk veel energie, maar Rind doet het met liefde.

"We zijn gestart op tien september en tegen de tijd dat we klaar zijn, zijn we bijna drie maanden onderweg met dit deel van de tournee. Vijftig shows in de Verenigde Staten en 32 in Europa. 82 shows in 97 dagen. Dat is een hoop. Op het moment ben ik gewoon moe. Ik slaap niet meer dan een paar uur achter elkaar. Dat is niet genoeg, maar we hebben er ontzettend veel lol in. De shows zijn geweldig en we hebben het naar onze zin. Ik klaag ook niet. We zijn simpelweg bezig en ik ben moe, maar er zijn veel ergere dingen in de wereld dan moe zijn."

Met twee drukbezochte shows in Nederland is het bijna als thuiskomen. Het optreden op Dynamo Open Air uit 1989 staat nog altijd in het geheugen van de zanger gegrift. Die show betekende vaste voet aan wal voor de thrashers op het Europese vasteland. Tijdens dit deel van de tour doet de groep Leiden en Helmond aan. Recent is bovendien bevestigd dat Sacred Reich ook in 2020 een bezoek brengt aan Nederland met twee optredens, waaronder een clubshow in het geliefde Eindhoven.

"Sinds we hier (in Nederland - red.) komen, is het altijd bijzonder geweest. We zeggen altijd dat Eindhoven ons Europese hoofdkwartier is. Op dit moment kijken we uit naar de laatste paar shows. Het wordt leuk, net als dat eigenlijk alle optredens op de tour ons goed bevallen zijn. Het verbaast me dat mensen onze optredens nog altijd bezoeken... We hebben al 23 jaar geen plaat gemaakt en we zijn niet veel op tour geweest. We hebben het Sacred Reich-fans allesbehalve makkelijk gemaakt. Ik heb dan ook weinig verwachtingen over hoe druk het bij een show wordt." Die opkomst valt op de huidige tour echter niet tegen met een behoorlijk aantal drukke en uitverkochte shows. Niet gek ook, want de band heeft altijd al een goede livereputatie gehad en positieve reacties op het nieuwe werk zijn er in overvloed.

Dat nieuwe werk heeft lang op zich laten wachten. Het is niet ongebruikelijk dat bands de tijd nemen voor nieuw materiaal, maar 23 jaar is wel erg lang. Bovendien leek Sacred Reich de gitaren van 2000 tot 2006 voorgoed aan de wilgen te hebben gehangen. Dat de mannen het uiteindelijk al zo lang hebben weten te bolwerken met slechts vier albums met een totale speelduur van een kleine drie uur, is een bescheiden wonder. Waarom hebben fans zo lang moeten wachten?

"Het duurde lang voordat de songs terugkwamen. Je maakt geen album omdat je denkt dat je er een maken moet of omdat mensen willen dat jij dat doet. Ik probeerde muziek te schrijven, maar het voelde niet goed. Het duurde lang voordat ik tevreden was. Alsof je een radio in je hoofd hebt die uit- of aanstaat. Ik herinner me dat ik een digitale audiorecorder had en wat dingen opnam, maar ik was er niet tevreden over. Er werd me door anderen wel aangeboden naar die opnames te luisteren. Dat waardeer ik, maar uiteindelijk doet het er niet toe wat anderen ervan vinden. Het gaat erom wat wij ervan vinden. Dat wij denken goede nummers te hebben."

De spraakzame frontman wil niet te lang stilstaan bij het hoe of waarom zijn 'radio' weer aanging. Bovendien lijkt hij een deel van dat verhaal al te hebben verwerkt in de titeltrack van het nieuwe album: 'Deep inside, in my mind, I found the light, parting clouds, lifting shrouds, now is the time.' Hij en de rest van de band zijn simpelweg blij met de nummers die zij hebben. Ondanks dat het spannend was om met nieuw materiaal in de weer te zijn, voelde Rind geen angst om na zoveel jaar weer van zich te laten horen.

De eerste nieuwe song was Divide And Conquer, een ouderwets geëngageerde song over hoe machthebbers de bevolking verdeeld houden, en dat voelde direct goed. Bovendien staat Rind's radio niet uit. Hij heeft al veel materiaal liggen en het is de bedoeling om nog lang te touren en meer platen uit te brengen. De lange breaks waarin het voortbestaan van de band soms onzeker was, heeft hem nieuwe, frisse inzichten gegeven. "Je moet het koesteren zolang het kan, want je weet nooit wanneer het afgelopen is. Je hebt er geen controle over of en wanneer de radio speelt en of deze terugkomt wanneer hij weg is. Ik denk dat dat wellicht hetzelfde is als met het publiek. Op een gegeven moment stoppen mensen met komen en dat is dan het einde."

Het nieuwe materiaal sluit ondanks de lange pauze naadloos aan op het oude. Het klinkt echter wel fris en energiek. Enkele maatschappijkritische voetnoten zijn gebleven in de teksten, maar meer nog is dit een album over persoonlijke groei en ontwikkeling. Dat heeft echter niets met de toevoeging van het jongste lid gitarist Joey Radziwill te maken, want al het materiaal was al geschreven voordat hij officieel toetrad. Al was de jonge gitarist wel betrokken bij het inspelen van de demo's. Het contact werd gelegd via zijn vader, drummer Tim Radziwill, omdat Dave McClain nog op tournee was met Machine Head.

"Tim speelde de drumpartijen in voor de demo. Ik deed de gitaarpartijen voor aan Joey, waarna ik hem vroeg ze naar behoren in te spelen. Hij is een veel betere gitarist dan ik. Zo speelde hij dus alle nummers voor de demo in. Toen bleek dat onze gitarist Jason Rainey niet mee kon werken aan het nieuwe album, dacht ik meteen aan Joey, want hij kende alle nummers immers al. Hoewel er niet meteen sprake van zou zijn dat hij deel uit zou maken van de band, werd na een aantal opnamedagen al duidelijk wat een geweldige gitarist hij is en hoe goed hij bij ons past."

Op de vraag hoe het is om te touren met iemand die oud genoeg is om zijn zoon te zijn, reageert Phil eerst ontwijkend met een lach: "Dat is een vraag voor Joey: Hoe is het om met een stel oude knarren rond te touren?" Maar Rind vervolgt met enige zelfkritiek: "Joey is een rustige jongen die de hele ervaring in zich opneemt. Hij doet zijn ding en vraagt niet veel. Hij is veel rustiger en minder egocentrisch dan dat ik was op die leeftijd." De zanger maakt echter een bescheiden, ingetogen en oprechte indruk. Niet alleen tijdens dit gesprek, maar ook op het podium in zijn dankwoorden aan het publiek. De thema's van zaken in perspectief plaatsen, persoonlijke groei, positiviteit en innerlijke rust komen dan ook herhaaldelijk terug in de teksten van het nieuwe werk. "De nieuwe plaat is een poging om vooral positief en bemoedigend te zijn." Rind's favoriete nummer Salvation bijvoorbeeld, over de liefde voor muziek en de extase van concerten, en de opgewekte afsluiter Something To Believe.

"Het oorspronkelijke idee was om het album met een snel nummer te beginnen en te eindigen, maar toen we de definitieve volgorde bepaalden, kwam dit eruit. Ik was er zeer tevreden over te kunnen afsluiten met de tekst 'love is the only way.' Het is echt een ander nummer voor ons, maar het duurde ook lang voordat het een song was waar ik blij mee was. Pas tijdens de opnames kreeg het deze vorm. Het klonk echt heel anders dan wat je nu hoort… Als een naar cockrock-nummer waar ik echt tegenop zag dat avond na avond te moeten spelen. Dat lag vooral aan de coupletten. Het klinkt nu meer als een Judas Priest-song dan als iets van Skid Row. Het zit nog niet in de set, maar misschien komt dat nog."

"We hadden niet veel tijd om te oefenen en ik heb nog wat moeite om dit nummer tegelijkertijd te zingen en te spelen, maar misschien komt dat nog. Normaal oefenden we nieuwe nummers eindeloos voordat we de studio ingingen, maar nu hadden we niet veel tijd, want Dave was nog op tour met Machine Head. Het was geweldig om nieuw materiaal live te kunnen spelen, omdat we al zolang dezelfde nummers live brengen. Het nieuwe materiaal voelt binnen onze sets natuurlijk aan, maar voor sommige songs hebben we iets meer oefening nodig."

Een ander nummer dat live de revue niet passeert en dat waarschijnlijk ook nooit zal doen, omdat het daadwerkelijk anders is dan de stevige thrash van het viertal is de met blues doorspekte southernrocksong Death Valley, een van Rind's favoriete tracks. Hij praat dan ook vol enthousiasme en passie over het nummer dat bol staat van emotie en speelplezier. "Het hele opnameproces was geweldig. Ontzettend relaxed, positief en vol emotie. Het was al zolang geleden en we konden bijna niet geloven dat we dit echt deden. Dave McClain stond erop dat we een zo natuurlijk mogelijk geluid hebben zonder triggers of 'sound replacement' en ik had geen idee wat hij met dat laatste bedoelde, dus dat zat wel goed. Je kunt allerlei samples en technieken gebruiken, maar wij hebben ervoor gekozen dat niet te doen en te gaan voor een zo natuurlijk mogelijk proces."

Maar bovenal kan de zanger in deze track zijn interesses voor het boeddhisme kwijt. Vol energie dreunt hij citaten op van de dalai lama en uit het boek van de dood, waarvan een deel terugkomt in de tekst van Death Valley. Bij songteksten wil de zanger het echter niet laten, want hij heeft ook ideeën voor een boek met de titel 'Two letters to happiness', over de positieve invloed die het boeddhisme kan hebben op iemands leven. Het lijkt Phil Rind zelf een hoop goeds te hebben gebracht, waaronder een flink relativeringsvermogen, dankbaarheid aan concertbezoekers en fans, en begrip, waardering en bewondering voor het werk en de visies van anderen.

Dat laatste komt terug wanneer we spreken over de surrealistische videoclip bij het nummer Manifest Reality. De regie daarvoor was in handen van Mike Pellington, die eerder clips heeft gemaakt voor U2, Pearl Jam en Foo Fighters. De band en regisseur waren in gesprek om een performance clip te maken bij Something To Believe en dat wilde hij wel doen, maar eigenlijk had hij vooral een kunstzinnig idee bij Manifest Reality dat hij dolgraag uit wilde werken. Dat mocht en het resultaat is bijzonder. "Hij maakte de clip en we dachten: wow dat is echt heel apart, dat is echt iets anders." Maar uiteindelijk telt voor Rind de relatie met zijn vrienden. "We zeiden: 'Onze relatie met jou is belangrijker voor ons dan of mensen de video goed of slecht vinden. Doe er dus mee wat je wil. Of mensen het mooi vinden of niet, het maakt allemaal niet uit. Dat duurt een week of twee, en dan waait het bij wijze van spreken weer over.' Als hij iets wil doen en hij heeft er een bepaald idee bij, laten we dat dan samen doen. Het gaat om samenwerken met vrienden, net zoals dat hij eigenlijk niet zo'n trek had in het maken van een performance clip."

De visie van Rind over Manifest Reality mag dan verschillen met die van Pellington, over het resultaat is hij zeer te spreken. Het mooie camerawerk van Ann Evelyn Lawford bijvoorbeeld, en de prachtige cinematografie. "Als ik een video zou hebben gemaakt, is dit niet het concept waar ik mee op de proppen zou zijn gekomen. Voor mij betekent het nummer heel iets anders en ik heb de tekst erbij geschreven. Dit is zijn interpretatie en dat vind ik prima. Het ziet er uiteindelijk te gek uit." De tekst ' Be the change you wanna see, Manifest reality' van de song suggereert inderdaad iets anders dan de horror-achtige taferelen die in de beelden terugkomen.

De band is altijd al maatschappijkritisch geweest. Met de zinnen 'When I was young I had to change the world, Now I know I can only change myself, Leaders can't save the day, It's up to us, there is no other way' uit datzelfde Manifest Reality, zegt Rind bij jezelf te beginnen als je de wereld wil veranderen. Het lijkt een breuk met kritiek op de grote maatschappelijke thema's zoals die op eerdere platen te horen is en in mindere mate aanwezig is op Awakening. Toch houdt Sacred Reich nog wel van het in de rondte trappen. Bijvoorbeeld met de protestsingle Don't Do It Donnie van de 7"-split met Iron Reagan. Al was de insteek van die song heel anders. "Dat nummer was echt een losstaand project voor op die 7". Het past qua tekst en muziek niet bij de rest van de plaat. Bovendien klinkt de song ontzettend snel gedateerd." Dat laatste gaat hopelijk op wanneer Trump het advies van Phil Rind opvolgt: "Don't run for re-election."

Gek genoeg kreeg Sacred Reich kritiek van republikeinse en conservatieve stemmers op diezelfde protestsingle. Lachend vertelt Rind over reacties van mensen over het vervreemden van de helft van hun publiek door zo'n nummer te maken. "Het verbaast me iedere keer weer dat er kennelijk zoveel mensen zijn die onze teksten nog nooit hebben gelezen. Aan de andere kant, sommige mensen maakt het ook niet uit. Die willen gewoon rocken en zich vermaken. Het gaat hen echt om de muziek. Zodra je een nummer hebt geschreven, heb je niet meer in de hand wat mensen ermee doen."

Ook hier klinkt het relativeringsvermogen van Rind weer door. Net zoals dat hij zich niet heel druk maakt om het commentaar wat je rond de oren vliegt op internet over een nieuwe clip, een nieuw nummer, de productie of een willekeurig ander onderwerp. "Tegenwoordig krijg je direct feedback op alles via het internet. Positieve en negatieve reacties stromen binnen en iedereen wil direct een reactie geven. Dat vind ik prima en het is een illusie dat je het iedereen naar de zin kunt maken. Mijn vrouw maakte zich daar drukker om dan ik, dus gaf ik haar het advies het commentaar niet te lezen wanneer het haar zo aangrijpt. Uiteindelijk weten heel veel mensen helemaal niet wie je bent."

Op de korte termijn focust de band zich op de aankomende tournees en willen de mannen nog meer werk uitbrengen. Daarnaast heeft de frontman ideeën voor een graphic novel die hij wil uitwerken. Een vervolg van de 'spoken word'-show die Phil Rind gaf op Wacken Open Air 2017 zit er echter niet in: "Dat doe ik echt nooit meer. Het is mijn medium niet." De zanger geniet van op het podium staan, maar niet op die manier. Wel houdt hij ervan wanneer hij mensen uit hun plaat ziet gaan op zijn muziek, al is dat soms met enige waakzaamheid, want net als hij worden zijn fans in de pit steeds ouder. Al is hij dolblij met iedereen die een show van Sacred Reich bezoekt: de mensen die het headbangen tot een kunst verheffen, maar ook de mensen die vol waardering applaudisseren.

Gedurende het gesprek maakt Phil Rind een ontspannen indruk. Net zoals dat hij tussen de nummers van een optreden door de rust zelve is. "Die rust is iets van nu. Ik voel me erg ontspannen. Nadat we alle songs hadden opgenomen, moest het over. Ik probeerde te hard mijn best te doen. Het drong tot me door dat je de boel niet moet forceren, wees natuurlijk. Wanneer we op het podium staan, is dat net zo. Gedraag je zoals je je voelt. Wees natuurlijk, ongeacht hoe dat is. Tussen de songs door is het behoorlijk relaxed en ik kan moeilijk van bezoekers verwachten dat zij helemaal wild worden, terwijl ik vrij ontspannen op het podium sta. Uiteindelijk doet het publiek wat het wil. Soms levert dat een rustigere show op op een dinsdagavond wanneer mensen moe zijn van het werk, maar dat kan ik mensen niet kwalijk nemen, want ik zou precies hetzelfde doen. We mogen van geluk spreken dat we hier zijn en we moeten dit waarderen. Als er niemand zou komen, zouden wij thuis zitten. Dat moeten we altijd in het achterhoofd houden. We moeten waarderen dat we hier kunnen zijn en dat we gezond genoeg zijn om nog op te treden… Helaas zijn ons vrienden ontvallen die er nu niet meer bij kunnen zijn. We mogen dus van geluk spreken. We hebben na al die tijd een nieuwe kans gekregen en als we dat niet kunnen waarderen, hebben we hier niets te zoeken."