Het verhaal begint in 1990 bij Nightfall. De melodieuze doom/deathmetalgroep, bestaande uit Terje Buaas, Rune Hoemsnes, Trond Engum en Geir Nilsen brengt een demo met drie nummers uit, maar verder komt het niet. Nightfall stopt in 1992. Rune, Trond en Geir richten in datzelfde jaar samen met Finn Olav Holthe en Kari Ruesltten The Third And The Mortal op.
Het eerste wapenfeit is de gelijknamige demo uit 1993. Daarop combineert het kwintet melancholische doom ( la Anathema), gitaarpartijen met psychedelische effecten en triphop-achtige zang (denk aan Beth Gibbons van Portishead). De geluidskwaliteit laat helaas te wensen over, maar op de ep Sorrow is er duidelijk progressie geboekt, zowel productioneel als technisch. Luister maar eens naar de nieuwe versie van Grevinnens Bnn. Het overige songmateriaal is avontuurlijker dan voorheen en Kari klinkt veel overtuigender en zekerder van zichzelf dan op de demo.
Die ontwikkeling wordt doorgezet op de eerste langspeler Tears Laid To Earth. Zo is Shaman voorzien van langgerekte synthesizertonen en spirituele zanglijnen. Van de eerder uitgebrachte nummers haalt alleen een nieuwe versie van Death Hymn deze debuutplaat. En wat een verschil met de versie van een jaar eerder. De nadruk ligt veel meer op sfeer en emotie dan voorheen. Er zijn nog wel stevige gitaarpartijen, maar daar zit minder distortion op. Bovendien staan ze staan veel zachter in de mix, waardoor er veel meer ruimte is voor een dromerig, verlangend en somber karakter. Ze zijn goed te volgen dankzij de transparante, wat dunne productie, die voor een geheel eigen karakter zorgdraagt.
Er zijn nauwelijks woorden om de schoonheid van de droefgeestige composities te beschrijven. De harmonien die elkaar versterken, zijn prachtig. Luister maar eens naar de favorieten Why So Lonely en Atupoma (waaraan je de invloed van black metal en op The Gathering goed kunt horen) of Trial Of Past, dat je mee op reis neemt en in tegenstelling tot andere songs instrumentaal is, maar waarin je de zang geen moment mist. Slechts Lengsel, dat bestaat uit folky zang en een baslijn, is een overbodig intermezzo. Over baslijnen gesproken: die van Bernt Rundberget zijn regelmatig avontuurlijk van aard.
Tears Laid To Earth is wel een plaat waar je echt voor moet gaan zitten en voor in de stemming moet zijn. Aangezien het tempo weinig varieert, heb je de kans dat je aandacht wegebt als je dit album op de achtergrond beluistert. Kun je de concentratie opbrengen en grijpt de sfeer je, dan is het heerlijke muziek om bij weg te dromen en je te laten meeslepen op het filmische Song, het avontuurlijke, progressieve In Mist Shrouded en het bijna negentien minuten durende, hypnotiserende Oceana (inclusief interessante drumtwists).
The 3rd And The Mortal brengt na dit sfeervolle en dromerige debuut nog een ep en drie full-lengths uit, waarbij de musici steeds experimenteler te werk gaan. Kari is dan al vertrokken. Haar positie achter de microfoon is overgenomen door Ann-Mari Edvardsen. De laatste twee langspelers bevatten geen metal-elementen meer, maar vooral experimentele rock en trip-hop. Het zijn beslist geen slechte releases. Integendeel, opvolger Painting On Glass is bij meerdere fans nummer n. Toch valt de band in 2005 uit elkaar en denken de meesten bij het horen van de bandnaam aan het invloedrijke debuutalbum, dat ook na vijfentwintig jaar het beluisteren meer dan waard is.
Tracklist:
1. Vandring
2. Why So Lonely?
3. Atupoma
4. Death-Hymn
5. Shaman
6. Trial Of Past
7. Lengsel
8. Salva Me
9. Song
10. In Mist Shrouded
11. Oceana
