Op zaterdag 26 juli 2014 vond in Steenwijk voor de twintigste keer het Stonehenge-festival plaats. Niet alleen toppers als Obituary, Immolation en Possessed werden binnengehaald, maar ook andere aansprekende namen als Sinister, Fleshgod Apocalypse, Beheaded en ga zo maar door. Hiermee werd ��n van de beste line-ups ooit op het festival gepresenteerd en raakte de jubileumeditie uitverkocht met 1500 kaarten. Voor het eerst werd er niet in de Buze gespeeld maar was op het parkeerterrein een hoofdpodium ingericht. Een aanzienlijke verbetering, zeker met de hoge temperatuur van vandaag. Er werd slecht weer voorspeld maar het bleef uiteindelijk droog. De aanwezige bewolking en een af en toe opstekend briesje brachten enige verkoeling.

Op het terrein zijn 200-300 metalfans gearriveerd als op het Stonehengepodium de Leidse studenten van Illusionless het festival, als eerste Zuid-Hollandse winnaar van de Metal Battle, mogen openen. De progressieve death metal van de Rulers Of The Sane EP kan me wel bekoren maar live komt het vandaag niet optimaal uit de verf. Het geluid van de gitaar van Zeno de Jong staat met name in het begin te zacht. Gelukkig komt daar verbetering in gedurende de set waardoor een nummer als Bloodtrail overtuigt. Melle Brouwer is een goede frontman met een energieke podiumpresentatie en de rest van de band is ook heel enthousiast. De band speelt prima met veel tempowisselingen die soepel verlopen en het grootste deel van het aanwezige publiek, zo�n vijftig man, blijft staan kijken en waardeert het optreden met een welverdiend applaus. Een veelbelovend begin van de dag door een band waar we hopelijk nog veel van gaan horen.

Omdat gitarist Ferry Damen van Antropomorphia zijn pols gebroken heeft, kan de band helaas niet optreden en is het Twentse Anarchos op het laatste moment bereid gevonden het gat in het programma op te vullen. En zo staat de band, die eerder dit jaar de debuut-EP Descent Into The Maelstr�m uitbracht (en die vandaag in het geheel wordt gespeeld), opeens op het hoofdpodium. Wat direct opvalt, is dat het volume hier flink harder staat dan op het andere podium. Het geluid klinkt hier voller en dat komt de smerige, occulte, old-school death metal, die veel wegheeft van Entombed (met name het gitaargeluid), Autopsy (tempo) en Asphyx ten goede, zou je zeggen. Maar Anarchos heeft zijn dag niet helemaal. Vooral tijdens de langzamere passages speelt het viertal niet heel strak. Ook komt de zang niet zo goed tot uiting als op het studiowerk, deze klinkt vrij monotoon. En zo mist een afwisselend nummer als Morbid Ways To Decay kracht en overtuiging. Het publiek bekijkt het van een afstand en reageert apathisch. De meeste bezoekers melden zich aan de bar: �Lekker bier drink�n� zoals zanger Frank Joustra ons aanmoedigt.

Op het andere podium staat de Amersfoortse formatie Bodyfarm inmiddels klaar voor een grote schare fans. De keistadmetal is eenvoudig maar dodelijk doeltreffend en wordt keigoed uitgevoerd. In tegenstelling tot het hoofdpodium, zijn oordopjes hier overbodig. Het geluid staat hier een stuk zachter, dat van de leadgitaar te zacht. Laat dat het enige minpunt van het optreden zijn. De band maakt direct vanaf het eerste nummer Unbroken goed contact met het publiek en de eerste circlepit van de dag is al snel een feit. Het precisiebombardement aan pakkende riffs (die doen denken aan Bolt Thrower en Bloodbath) en strak uitgevoerde nummers als The Well Of Decay en Frontline Massacre, houdt na een half uurtje op met I Am The War. Het eerste hoogtepunt van de dag is een feit en het is eigenlijk jammer dat Bodyfarm niet op het hoofdpodium stond en een kwartier langer mochten spelen. Het kwartet is overigens met nieuw materiaal bezig voor een album dat in 2015 verschijnt.

De eerste buitenlandse act die het podium betreedt, is het Zweedse Entrails. Inmiddels zijn er drie langspelers verschenen en van alle drie worden er vandaag nummers de open lucht in gebeukt. Het logo van Entrails heeft veel weg van dat van Entombed en toch lijkt de old school-metal van de Vikingen meer op Dismember dan op Entombed. Het geluid staat erg hard en lekker vet. Nummers als Blood Red, In Pieces en de nieuwe single Berzerk worden zeer overtuigend en strak uitgevoerd. De band is zichtbaar verrast en dankbaar voor de grote belangstelling die hun terecht ten deel valt. Al de tweede band die overtuigt.

Weer terug op het grasveld kijken we naar de brutal death metal van het Russische Katalepsy. Met twee full lenghts op zak, die qua stijl wel wat verschil tonen (lag de nadruk op het debuut nog bij de slam, de opvolger laat meer brutal death metal horen), kunnen we een gevarieerde show verwachten. Die show wordt voornamelijk verzorgd door frontman Igor Filimontsev, een imposante verschijning die actief over het podium heen en weer wandelt en voorop gaat in het springen en in slambewegingen wat aanstekelijk werkt op het publiek. Indrukwekkend is de rijke variatie aan squeals en diepe grunts die hij laat horen. Jammer genoeg is het geluid voorbij de geluidstent een stuk minder dan dichtbij het podium dus wil je optimaal genieten, dan moet je aardig dichtbij het podium staan. Er zijn wat technische problemen met drums en gitaar maar dat brengt deze Russen niet van de wijs en zowel het oudere materiaal zoals Post Apocalyptic Segregation als het nieuwere Gore Conspiracy klinken prima en gaan er zo vroeg op de dag als zoete koek in. Er wordt afgesloten met Number Of Death (13) met vermakelijke pig squeals wat de beweging in de pit nog eens bevordert.

Sinister stond al tijdens de tweede editie in 1996 in Steenwijk maar draait na veel wisselingen in de line up nog altijd mee en kan vandaag rekenen op veel belangstelling. Het podium is verfraaid met mooie banners en idem backdrop. De podiumpresentatie van het vijftal is vrij statisch, mede dankzij het feit dat het daar bloedheet is. Drummer Toep en gitarist Dennis zorgen met name voor het contact met het publiek en brengen er bij de voorste regionen beweging in. Technisch zit het allemaal goed in elkaar en toch zijn de gitaren niet altijd goed te horen. De nadruk van de setlist ligt op het album The Carnage Ending. Van het oudere materiaal komt alleen Sadistic Intent voorbij. Van het recentste plaatwerk wordt The Macabre God gespeeld. Een speciaal moment komt er als gitarist Dennis de microfoon pakt en het nummer Afterburner opdraagt aan een vriend die overleden is bij de recente vliegramp.

Het Vriezenveense Burning Hatred bestaat al sinds 2002 maar is niet bijzonder productief geweest. Van de EP Unleashed uit 2011 worden vier nummers gespeeld, aangevuld met wat nieuw materiaal als Religious Insanity. Volgens zanger en tevens Stonehenge-bestuurslid Ren� Burgmans komt dan eindelijk, na meer dan tien jaren, binnenkort het debuutalbum uit. Het is erg rustig bij het optreden. De meeste bezoekers zijn de stad even in, slechts een paar minuten lopen van het festivalterrein, komen even bij in de schaduw of vermaken zich elders op het terrein. Het beetje publiek dat de moeite neemt om te kijken, ziet een band die nog flink aan de podiumpresentatie moet werken, aan het spannender maken van de wat simplistische nummers en het strak uitvoeren daarvan. Vandaag klinkt alles wat mat en mis je niets als je er niet bij was.

Possessed kan volgens de enthousiaste announcer niet klok kijken en daarom krijgen we eerst de gladiatoren van Eyeconoclast uit Rome aan het werk te zien. Zelfs de Italianen hebben het warm op het podium (�It's fucking hot here on stage�, volgens de frontman). De vijf heren beginnen iets later en dat heeft te maken met het afstellen van het geluid. Het geluid staat iets zachter dan bij de vorige bands, wellicht om het technische spel beter tot zijn recht te laten komen. De setlist bevat grotendeels snel materiaal als Proclaiming From Dead Dimension en Hallucinating Into Genetic Disarray van het nieuwe album en Overload 95653 van het debuut. Het publiek dunt vooraan wat uit op een handjevol idolate fans na, die de tijd van hun leven heeft. Achteraf gezien zou de band beter tot zijn recht zijn gekomen op het kleinere podium.

Ook bij Igorrr, de vreemde eend in de bijt, gaan de fans uit hun dak. Igorrr, in het dagelijks leven Gautier Serre, mixt stijlen zonder enige begrenzing. Klassieke muziek, country en metalriffs, voorzien van breakbeats, blastbeats, hardcorebeats, alles komt voorbij. De Fransman heeft vandaag zanger Laurent en zangeres Laure meegenomen. Beide zorgen voor een bijzonder schouwspel door hun bijzondere outfits en hun presentatie die af en toe doet denken aan een toneelstuk. Terwijl Laurent vooral met zijn gekrijs in positieve zin opvalt, imponeert Laure met haar klassieke zang op de rustige momenten om vervolgens weer te krijsen onder het geraas van terrorcorebeats. Het geheel komt af en toe wat fragmentarisch over al klinkt een nummer als Excessive Funeral wel goed.

Ook op het hoofdpodium staat een bijzondere verschijning in de vorm van zangeres Peggy Meeussen met opvallende bloemetjes- en doodskoppenjurk en groen haar. Na alle zware death metal klinkt de thrash metal van Bliksem als een welkome afwisseling. Op wat technische problemen met de drums na, speelt de band uit Antwerpen een prima set met onder meer Disciples, These Tales Of Tragedy en Insanity�s Curse, afkomstig van het vorig jaar verschenen debuutalbum Face Of Evil. Tijdens afsluiter The Life On Which I Feed wordt een grote pit gevormd. Inmiddels hangen er een paar donkere wolken boven Stonehenge maar �na Bliksem komt zonneschijn�, verzekert Peggy ons en de zon breekt inderdaad door.

Voor Beheaded uit Malta is het vandaag het laatste optreden van hun tour �The Horror Over Europe� maar de sympathieke Zuid-Europeanen spelen energiek alsof het hun eerste show is. De brutal deathmetalact is al actief sinds 1991 en trekt veel publiek. Er wordt goed en strak gespeeld en tot aan de geluidstent is de reactie van het publiek uitbundig. De zanger, die graag in Nederland zou blijven omdat het hem hier prima bevalt, bedankt veelvuldig het publiek voor de steun. Vlak voor het optreden heeft de band nog even een akoestisch hotelkamer-rehearsal afgewerkt en dit zorgt ervoor dat Resurgence Of Oblivion erg sterk klinkt alsmede Lament Of A Sordid God en Transcendental Iniquity. Wel is het gemis van een tweede gitarist hoorbaar, met name tijdens de solo�s.

Dan is het eindelijk de beurt aan Possessed. Er wordt zenuwachtig gewerkt aan het prepareren van het podium en de instrumenten wat inhoudt dat we een iets kortere set te zien krijgen dan eigenlijk de bedoeling was. Het duurt tot The Eyes Of Horror voordat zowel het geluid goed staat als Jeff Becerra warmgedraaid is. Vervolgens klinkt het zeer overtuigend en wordt een van de betere optredens van de dag verzorgd met nummers als Tribulation, My Belief en Satan�s Curse. Ook drummer Nick Barker, die vooraf zichtbaar ge�rriteerd was over de niet vlot lopende voorbereidingen, zet de knop om en speelt bijzonder strak. Bij Seven Churches en Death Metal is het feest compleet. Jeff maakt zoals altijd veel contact met het publiek en heeft het zichtbaar naar zijn zin. Ook wordt nog een nieuw nummer gespeeld: The Crimson Spike, dat op het later dit jaar te verschijnen nieuwe studioalbum zal verschijnen, het eerste na de 28 jaren geleden laatste verschenen studio full length Beyond The Gates.

Inmiddels is het erg druk op het terrein geworden. Het zorgt ervoor dat je niet echt makkelijk meer van het ene naar het andere podium komt, mede mogelijk gemaakt doordat er bij de grote bar wat weinig personeel is waardoor je daar af en toe wat lang op je biertje moet wachten. De organisatie staat trouwens dit jaar voor het eerst op eigen benen. Dat betekent ook dat de mensen, die denken hun antieke Buze-munten eindelijk eens kwijt te kunnen in ruil voor een lekker biertje, bedrogen uitkomen. Als je de straat oversteekt, die de woonwijk met het centrum verbindt en waar toevallige passanten of buurtbewoners even blijven kijken en een praatje maken met de metalfans en zich verbazen wat hier allemaal gebeurt, kom je bij het parkeerterrein met vrij prijzige friet en hamburgers en de metalmarket. Opvallend is het beperkte assortiment aan eten, dan maar de stad in.

Omdat Possessed wat uitloopt, is Impaled Nazarene al een tijdje bezig op het Stonehengepodium. De productieve Finse blackmetalformatie, die al sinds 1990 actief is en dertien albums heeft uitgebracht, speelt daardoor de eerste nummers met relatief weinig publiek. Opvallend is de afwezigheid van de bassist waardoor we vandaag slechts drie leden aan het werk zien. Hierdoor is het geluid wat kaal, maar de fans maakt het verder niet uit. De �Minister Of Sexual Perversions�, met omgekeerd kruis op zijn kale hoofd, gaat voorop in de strijd met onder andere Sadhu Satana, Flaming Sword Of Satan, King Reborn, Virguous And Liberating Death en The Horney And The Horned.

Het optreden van Fleshgod Apocalypse is wat rommelig. Technisch wordt er niet strak en foutloos gespeeld. Het ligt niet alleen aan de Italianen zelf dat het optreden niet helemaal vlekkeloos is. Dat ligt ook aan de geluidsman die het maar niet voor elkaar krijgt de piano en de cleane vocals goed tot hun recht te laten komen. Zo mist de symfonische factor tijdens onder andere The Forsaking en Elegy. Je kunt nog net horen dat de hoge noten tijdens de cleane zang in The Violation vrij zuiver zijn. De podiumpresentatie is wel ��n van de besten van vandaag. Het optreden begint met de opkomst van de fraai geklede zangeres waarna de overige geschminkte leden ook het podium betreden in kostuum. De eikenhouten snaarinstrumenten zijn wel gaaf om te zien. Ook de gesproken intro�s tussen de nummers door en de rookkanonnen zijn wel bijzonder en dragen bij aan een goede show.

Immolation heeft de eer om voor het laatst te spelen op het betonpodium want het wordt binnenkort gesloopt waarna De Buze verbouwd zal worden. Frontman Ross Dolan is blij dat na het optreden in 2009, Immolation opnieuw gevraagd is door de organisatie. Eigenlijk zou het nog beter zijn om deze Amerikanen op het hoofdpodium te laten spelen want de belangstelling voor hun optreden is enorm en terecht. Er is eigenlijk te weinig plek voor iedereen die de band aan het werk wil zien. De band speelt strak en jaagt in hoog tempo nummers van diverse platen erdoorheen. Dawn Of Possession, Sword Of Terror, What They Bring, Into Everlasting Fire, Of Martyrs And Men, Kingdom Of Conspiracy, Prower And Trade, All That Remains. Het plezier spat er vanaf, helemaal als we iemand zien crowdsurfen met een rolstoel tijdens God Complex.

De avond wordt afgesloten met hoofdact Obituary. Hier hebben de meeste bezoekers naar uitgekeken ook al verlaat een aantal het terrein om de laatste trein te kunnen halen of omdat ze de band al eerder aan het werk hebben gezien. John Tardy en consorten hebben er vanavond zin in en komen met een goede set met Stinkupuss, Intoxicated, Bloodsoaked, Gates To Hell, Infected, Visions in my head, Violence, Chopped in Half, Turned Inside Out, Body Bag, Back To One, Killing Time en The End Complete. Wel duren de pauzes tussen sommige nummers wat lang. De band verlaat na Dead Silence het podium om niet snel daarna weer terug te keren met de vraag of we nog een nieuw nummer willen horen. Jawel hoor, wij wel. Het titelnummer van de nieuwe plaat Inked In Blood wordt ingezet waarbij opvalt dat net als bij nieuwkomer Violence het tempo wat lager ligt dan doorgaans, hetgeen gemixte reacties teweeg brengt. Toch is ook dit wel een gaaf nummer. Het belooft veel goeds voor het nieuwe studio-album dat later dit jaar verschijnt. Daarna wordt ook nog I�m In Pain ten gehore gebracht en wordt onder luid gejuich afgesloten met Slowly We Rot.

En daarmee komt een geweldig einde aan een geslaagde festivaldag met goede bands, een gezellige sfeer en lekker zomerweer. Organisatie en vrijwilligers en daarnaast ook weergoden, fans en bands, hartstikke bedankt! Voor wie nog niet moe was, speelde de Metallica-coverband Damaged Justice daarna nog tijdens de after-party in Caf� De Zwetser.

Een dag na het festival wordt door de organisatie aangegeven dat de backdrop van Obituary is gestolen. Triest nieuws en hopelijk vinden ze zowel de dader(s) als de backdrop snel weer terug. Tevens wordt bij het bedanken van de bezoekers direct al bekend gemaakt dat de volgende editie op 25 juli 2015 zal zijn en werd ook al een aantal bands genoemd die dan komen optreden waaronder God Dethroned. De legendarische metalact speelt in 2015 een beperkt aantal re�nieshows waaronder dus tijdens Stonehenge!