Nu 2023 definitief achter ons ligt, de oliebollen verteerd zijn, de vuurwerkresten weggeveegd worden en de kerstbomen opgeruimd zijn, is het de eerste maanden van 2024 nog één keer tijd om achterom te kijken naar het afgelopen muzikale jaar, voordat het vizier weer op de toekomst wordt gericht. Welke platen van vorig jaar zijn onder de radar gebleven, maar zijn interessant genoeg om alsnog in de schijnwerpers te zetten? In deze terugblikkende reeks bespreek ik tien platen uit 2023 die zeker de moeite van het beluisteren waard zijn.

De eerste in deze serie is het album Air Not Meant For Us van de Amerikaanse doom/deathmetalformatie Fires In The Distance. Dit viertal uit Connecticut behoort nog niet tot de bekendere namen, maar ik vermoed dat hier de komende jaren wel eens snel verandering in zou kunnen komen. Air Not Meant For Us is namelijk een subliem werkstuk, dat plechtige doom naadloos aanvult met melancholische death metal. De invloeden van met name Insomnium en Swallow The Sun zijn onmiskenbaar, vooral in het ijzersterke, uitgesponnen leadgitaarwerk, terwijl de krachtige, transparante grunts van Kristian Grimaldi aan Draconian doen denken. Dat betekent niet dat Fires In The Distance een slap aftreksel is. Integendeel: de compositorische kwaliteiten van het gezelschap geven Air Not Meant For Us niet alleen bestaansrecht naast deze bands, maar steken het werk van deze grootheden op momenten zelfs naar de troon.

De bijna elf minuten durende opener Harbringers is al genoeg om verknocht te raken aan de majestueuze, statige sound van Fires In The Distance. Het nummer ontvouwt zich op prachtige wijze aan de luisteraar. De meeslepende, melodieuze doomriffs, de smaakvolle ondersteuning op het keyboard en de verfijnd in de riffs verweven orkestrale elementen (verzorgd door gastmuzikant Randy Slaugh, die ook voor Devin Townsend heeft gewerkt) komen in perfecte harmonie samen. En waar veel relatief jonge bands moeite hebben het hoge niveau van zo’n openingstrack vast te houden, slaagt Fires In The Distance daar met vlag en wimpel voor. Zo is het waanzinnig mooie, bijna in slow motion gespeelde Crumbling Pillars Of A Tranquil Mind een traktatie voor de oren. De tien minuten vliegen voorbij omdat de compositie zo natuurlijk vloeit. De band speelt bovendien met contrasten. De sporadisch opduikende screams in dit nummer refereren aan black metal, terwijl de sublieme opbouw van het nummer bijna als een klassieke compositie aan doet. Bij vlagen (Wisdom Of Falling Leaves en Ideopathic Despair) doen de omineus brommende deathmetalriffs aan een verstilde versie van het oude Dark Tranquillity denken.

Air Not Meant For Us bestaat uit slechts zes nummers, maar die zijn wel van een gemiddelde lengte van bijna tien minuten. De band neemt de tijd om zijn nummers op te bouwen, als een beeldhouwer die laagje voor laagje schaaft tot alles precies klopt. Zo zijn de composities op dit album vergelijkbare kunstwerken. Ze zijn bij uitstek geschikt om met de ogen dicht van te genieten en volledig meegenomen te worden in het melancholische geluidslandschap dat de band hier weet te creëren. Zelfs het volledig instrumentale Adrift, Beneath The Listless Waves weet de luisteraar van begin tot eind te verleiden met zijn haast onuitputtelijke collectie prachtige, druilerige riffs en met veel gevoel gespeelde gitaarsolo’s. De subtiele klassieke ondersteuning van enkele gastmuzikanten (cello, viool, viola) voegt nog eens extra cachet toe aan de composities.

Air Not Meant For Us is een pareltje, anders kan ik het niet beschrijven. Een prachtig portret van verstilde melancholie, vol statige melodielijnen en van een algehele allure die maar weinig bands is gegeven (een voorzichtige vergelijking met Agalloch en Amorphis dringt zich op). Wie bovengenoemde groepen, alsmede Novembers Doom en het oude werk van Opeth een warm hart toedraagt, kan niet om dit album heen. Maar zoals hopelijk al uit deze recensie blijkt, is Air Not Meant For Us een aanrader voor iedereen die van melancholische, majestueuze en meeslepende muziek houdt. Vijftig minuten puur genieten.

Tracklist:
1. Harbringers
2. Wisdom Of Falling Leaves
3. Crumbling Pillars Of A Tranquil Mind
4. Adrift, Beneath The Listless Waves
5. Psalm Of The Merciless
6. Ideopathic Despair