De onbetwiste winnaar van de prijs 'beste bandnaam ever' is natuurlijk Sleepytime Gorilla Museum. Hoe kom je erop? Dat is echter niet het enige wapenfeit waaraan dit wonderlijke collectief zijn faam ontleent. Het vijftal dat opereert op het grensvlak van genialiteit en gestoordheid weerstaat elke poging tot genreduiding en zou daarmee, mede gegeven het feit dat zo ongeveer de helft van het rijke arsenaal aan instrumenten zelf gemaakt is, in het avantgardehoekje vallen. Maar Sleepytime is nog avantgardistischer dan dat; Het toonbeeld van avantgarde dat geen toonbeeld wil zijn - niet kán zijn - omwille van zijn definitie. Als we het aan het collectief zelf vragen dan is het 'grindcore funk theater'. Hoe komt men erop? Het levert in ieder geval een fixe groep fanatieke aanhangers op.

De aanloop naar deze plaat is ook enigszins bijzonder te noemen. Na drie albums en succesvolle optredens in (onder andere) Bimhuis en P60 hing de anachronistische band (duiding in de liner notes) het instrumentarium dertien (!) jaar geleden in de wilgen. Zoals gezegd, bleef het toen dus lang stil, maar na wat onbeduidende activiteit op de Facebookpagina, kwam de curator van het museum vorig jaar plotsklaps met een Kickstartercampagne op de proppen. Wat een vreugde. Men trok grif de portefeuille en, kort samengevat, zit u dientengevolge deze review te lezen.

Gelauwerd met bovenstaande superlatieven, ligt de druk natuurlijk wel op de schouders. De verwachtingen zijn hoog. Maar laat dat maar aan deze surrealistische klankkunstenaars over. Met de eerder verschenen singles was de druk al wel enigszins van de ketel en ik kan u verzekeren dat alle verwachtingen bewaarheid worden op het ietwat apocalyptisch getitelde Of The Last Human Being. Het staat weer bol van de paradoxale composities met sonische uitspattingen, ingetogen introspecties en al wat dies meer zij.

Dat begint al bij de aftrap met de totaal mesjogge single Salamander In Two Worlds, waarin u weer eens wordt getrakteerd op een kakafonie aan buitengewoon exotische klanken. De absurdistische track wordt uiteraard rijkelijk gelardeerd met zinsbegoochelede teksten - een mix van de (late) Nietzsche en Clive Barker, met Reviaanse opsmuk. Regelmatig vraag je je af welke drugs dergelijke doldwaze krankzinnigheid heeft aangesticht. Hoe komen ze erop? Afijn, de toon is gezet. Het behoeft vervolgens geen betoog dat het enige dat u kunt verwachten het onverwachte is.

We vervolgen onze reis in de Wereld van de Muzikale Paradoxie. Zaken die op papier nooit zouden kunnen werken, worden moeiteloos geamalgameerd. Zo voert de relatief korte hoempapa-track Fanfare For The Last Human Being, waaraan het album zijn titel ontleent en waarin koperblazers de boventoon voeren, ons langs gefragmenteerde, betwiste muzikale landschappen. Een bont gezelschap van post-moderne narren en troubadours paradeert eigenwijs en opportuun door een woestijnlandschap, alwaar het enigszins eigengereid de oase van rust doorbreekt - tot verbazing en grote ontsteltenis van zijn bewoners. Het is een wonderlijk en kolderiek schouwspel.

In het opvolgende, zorgelijk anarchistische El Evil leren we dat er ook een aardig woordje over de grens gesproken wordt:

Damas y Caballeros escuchale
La Matemática Negra de la Carne Idiota o un Conejo Gigantico
O Las Gorillas Durmiendo en un Museo

Waar halen ze het vandaan? Voor de echte puzzelaars: er vallen nog twee andere talen (naast dus het Engels en het Spaans) te ontwaren op dit album, succes! De track zelf begint met een stuwende baslijn, die uiteindelijk ontaardt en kulmineert in een gecontroleerde explosie van zinvol auditief geweld. Ten lange leste wordt het geheel verzwolgen door een horroreske versnelling in een Stephen King-achtbaan. Als een wonder overleven we dit, echter belanden we in een soort eindspel met schaamteloze, gruwelijke griezels: "Nothing this year, nothing from here will outshine the smiling face of Evil". Dat u het maar even weet.

Scrollen we even verder dan komen we uit bij Silverfish, waarin Carla Kihlstedt de hoofdrol op zich neemt. Haar karakteristieke voordracht zoals we die kennen van nummers als Angle Of Repose schildert ook hier exorbitante vergezichten en buitenproportionele engtes. Ter illustratie: "A silverfish swims through a sea of frozen words". Hoe verzin je het?

Zo staat deze nieuwe glimmer vol met grenzeloze dwaasheden en copieuze spitsvondigheden; een klankenpotpourri van schijnbare ongerijmdheden. Het zijn stuk voor stuk hoogtepunten en meesterwerken, die alle kanten opgaan. Zo bespreekt het haast hypnotiserende S.P.Q.R. natuurlijk het oude Rome (hint voor de puzzelaars), maar is de The Gift een openbare aanklacht jegens het vermaledijde internet: een 'utopie' vol verslaafde cyber-hippies. Het vermeldenswaardige Old Grey Heron doet ook nog een duit in het zakje. Deze marche funèbre avant la lettre is een eerbetoon van Dan Rathbun aan zijn ouder wordende vader, waarin nota bene blokfluiten de boventoon voeren. Net als u dacht alles wel zo'n beetje gehad te hebben...

Kortom, Of The Last Human Being is een appetijtelijk theatraal rariteitenkabinet van aangenaam misantropische waanzinnigheden. Kunst met een grote K, Experiment met een grote E, Avantgarde met een grote A. Hallucinerend en hallucinant... Prettig gestoord en volledig van de pot gerukt... Krankzinnig en ingenieus... Pompeus, ridicuul, sjamanistisch... Het is het allemaal. Hoe ze erop zijn gekomen? God mag het weten... Of satan... Of Freddy Krueger... Of Kim Jong Un. Een ding is zeker, hier komen we nooit meer van af. Dus zwelgt u graag in exuberante misère? Dan weet u wat u te doen staat. Ambugaton!

Tracklist:
1. Salamander In Two Worlds
2. Fanfare For The Last Human Being
3. El Evil
4. Bells For Kith And Kin
5. Silverfish
6. S.P.Q.R.
7. We Must Know More
8. The Gift
9. Hush, Hush
10. Save It!
11. Burn Into Light
12. Old Grey Heron
13. Rose-Colored Song