Met vier bands die hun sporen al verdiend hebben – en dus ook een respectabele speeltijd toebedeeld krijgen – betekent het dat we vanmiddag al op tijd in Utrecht moeten zijn. Om kwart voor zes kunnen we de trappen op richting de Ronda-zaal en om klokslag zes uur begint de Oostenrijkse post-blackmetalgroep Harakiri For The Sky al aan zijn optreden. De band van multi-instrumentalist Matthias Sollak en zanger V. Wahntraum timmert iets meer dan een decennium aan de weg en heeft inmiddels een aardige fanschare opgebouwd. Terecht, want de gelaagde, met emoties doordrenkte post-black metal van de band is van een exceptionele kwaliteit. Ook vanavond kan de groep rekenen op een enthousiast onthaal. De podiumaankleding is headlinerwaardig: een prachtige backdrop en vier pilaren met daarop als een soort verlichte runen de letters ‘H’, ‘F’, ‘T’ en ‘S’ zorgen voor veel sfeer.
De nadruk ligt op de twee meest recente platen MÆRE (2021) en Arson (2018). Vooral laatstgenoemde is een waar meesterwerk. Vanavond komen You Are The Scars en Fire, Walk With Me voorbij: uitgesponnen, emotionele composities vol meesterlijke riffs en tranentrekkend mooie melodielijnen. Gelukkig is het geluid prima, waardoor de rijke muziek vol details goed uit de verf komt. De frontman is ook gegroeid in zijn rol: hij loopt als een gekooide tijger heen en weer en leeft zich helemaal in. Liefhebbers van het oudere materiaal – dat dit jaar opnieuw is opgenomen – kunnen vooral genieten van het stuwende en bijna rockende Homecoming: Denied!. Tijdens het afsluitende Calling The Rain, misschien wel het meest emotionele nummer van de band, duikt de zanger nog even het publiek in. Harakiri For The Sky levert kwaliteit en zal vanavond veel nieuwe fans hebben gekregen.
Met Omnium Gatherum volgt vervolgens een heel ander soort optreden. De melodieuze death metal met veel ruimte voor wat ouderwets (denk: midden jaren nul) aandoende keyboardklanken is duidelijk niet direct aan iedereen besteed. Hoewel Omnium Gatherum een aantal prima albums heeft afgeleverd, heeft de groep nooit de status bereikt van soortgelijke groepen als Insomnium en Dark Tranquillity. Deze Finse formatie draait al meer dan vijfentwintig jaar mee, maar dat levert nog niet direct een enthousiast publiek op. Vooral in het begin van de set gaat er veel mis. Zo valt het gitaargeluid af en toe een beetje weg en is de achtergrondzang moeilijk te horen. Frontman Jukka Pelkonen klinkt bovendien niet altijd even sterk en zit er tekstueel een paar keer naast.
De mannen moeten vanavond dan ook hard werken om een beetje respons te krijgen, maar krijgen uiteindelijk toch een groot deel van het publiek mee. Dat is voor een groot deel te danken aan de sympathieke zanger, wiens Samson-grunt niet tot de sterkste in het genre behoort, maar met een flinke dosis enthousiasme dat toch goedmaakt. Hij moedigt het publiek dan ook regelmatig aan. De sterke setlist, waarin met Ego en Soul Journeys twee nummers van het uitstekende New World Shadows (2011) voorbij komen, helpt uiteraard ook mee. Hoewel de instrumentele finesses wat wegvallen in de matige sound, slaat er toch een klein vonkje over en ontstaat tijdens de laatste nummers zelfs nog een aardige moshpit. Het hoogtepunt is New Dynamic van Beyond (2013), niet alleen vanwege de catchy riffs, maar ook vanwege de sterk duellerende gitaristen – die nota bene door de toetsenist gefilmd worden!
“We are Primordial from the Republic of Ireland!” Met deze karakteristieke woorden kondigt zanger en volksmenner A.A. Nemtheanga zijn band aan. Alsof de Keltische folk/blackmetalgroep nog introductie nodig heeft. Primordial is natuurlijk een groep die onomstreden is: vrijwel ieder album is een voltreffer en live stijgt het gezelschap meestal ook nog eens boven zichzelf uit. Vanavond gebeurt dat zeer zeker. Het is lang geleden dat ik de mannen zo in topvorm heb gehoord. De fantastische setlist scheelt natuurlijk al een slok op een borrel, want het is een gouden zet om met het geniale As Rome Burns (van het alom bejubelde To The Nameless Dead uit 2007) te beginnen. Het geluid is uitstekend en Nemtheanga – die zich met zijn hoodie, paint en met zijn hoofd in een strop gestoken ontpopt tot een soort profeet van de eindtijd – geeft zich zoals altijd volledig.
Van het nieuwe materiaal is vooral het titelnummer How It Ends een klassieker in wording. De track werkt live ontzettend goed. Datzelfde geldt overigens voor het stuwende en opzwepende No Grave Deep Enough, waarvan het heroïsche karakter live nog extra sterk uit de verf komt. De klassieker The Coffin Ships, waar de melancholie van afdruipt, is natuurlijk altijd van buitenaardse schoonheid. De band staat het hele optreden bijzonder strak en gedreven te musiceren. Des te verbazingwekkender is de toch relatief tamme publieksreactie. Pas bij het afsluitende Empire Falls, nog zo’n absolute klassieker, komt de zaal los. Deze oude rotten zijn nog lang niet afgeschreven, zoveel maakt Primordial vanavond wel duidelijk. Hoogtepunt van de avond!
Het is je als band maar gegeven om na zo’n fantastisch optreden je headlinerstatus waar te maken. Het Britse Paradise Lost draait echter al lang genoeg mee (sinds 1988!) om zich over dat soort futiliteiten geen zorgen meer te maken, maar gewoonweg kwaliteit te leveren. Dat doet de formatie rondom frontman Nick Holmes door middel van een redelijk goed verdeelde bloemlezing uit het rijke oeuvre van de band, waarin zowel doom en death metal als gothic rock te horen zijn. Vanuit visueel opzicht is het optreden wat saai. De podiumaankleding is immers behoorlijk sober en ook de band zelf is duidelijk minder actief en beweeglijk dan Primordial. De kwaliteit van de nummers staat echter buiten kijf.
Holmes blijkt vanavond bovendien zeer behoorlijk bij stem en ook de rest van de band staat strak en geconcentreerd te spelen. De veelal stuwende nummers lenen zich dan ook goed voor een livevertolking. Van het meest recente werk Obsidian komen vanavond twee nummers voorbij, waaronder als absolute afsluiter het ijzersterke Ghosts. Verder zijn zowel de klassieker Draconian Times (1995), One Second (1997) en In Requiem (2007) met twee nummers vertegenwoordigd. De band geeft een solide performance, maar ik mis toch een beetje de bezieling. Daardoor wordt het optreden nergens echt groots of legendarisch.
Wat mij betreft had Primordial een half uurtje extra verdiend, maar al met al is het publiek de grote winnaar van vanavond, want dat heeft vier goede tot uitstekende bands te zien gekregen. Zo is Ultima Ratio Fest een concept dat zich heeft bewezen als waardevolle aanvulling op de drukbezette Nederlandse metalpodia.
Setlist Paradise Lost:
1. Enchantment
2. Forsaken
3. Faith Divides Us - Death Unites Us
4. Requiem
5. One Second
6. Hallowed Land
7. The Enemy
8. As I Die
9. No Hope In Sight
10. Embers Fire
Encore:
11. Say Just Words
12. Ghosts
Setlist Primordial:
1. As Rome Burns
2. How It Ends
3. To Hell Or The Hangman
4. The Coffin Ships
5. Victory Has 1000 Fathers, Defeat Is An Orphan
6. No Grave Deep Enough
7. Empire Falls
Setlist Omnium Gatherum:
1. Slasher
2. Paragon
3. Ego
4. Reckoning
5. Soul Journeys
6. Frontiers
7. Gods Go First
8. New Dynamic
9. Solemn
Setlist Harakiri For The Sky:
1. I, Pallbearer
2. You Are The Scars
3. Fire, Walk With Me
4. Homecoming: Denied!
5. Sing For The Damage We've Done
6. Calling The Rain
