Ik was nog nooit zo blij dat een cd af was, dan bij deze cd. Qua energie ben ik heel diep gegaan. Op een gegeven moment merk je dat de energiereserves beginnen op te raken, maar dan moet je nog twee maanden. Ik wilde niet afhaken, want dan zou ik later spijt krijgen dat ik me er niet toe had gezet om de laatste details af te maken. Die laatste details zijn voor mij net zo belangrijk als het begin van een nummer. Ik heb me er iedere keer maar toe gezet. Een paar keer zat ik 's avonds met knallende koppijn, maar we zijn toch doorgegaan. Toen het album klaar was voelde het als een rotsblok dat van mijn schouders viel. Maar ik ben wel hartstikke blij dat ik het gedaan heb, want nu ben ik er helemaal tevreden over. Als ik het niet gedaan had en ik had het gevoel dat het beter had gekund, had ik het mezelf nooit vergeven. Maar er moet ook een manier te vinden zijn dat ik toch zoveel energie aan een album besteed en er van mezelf inleg, zonder er zelf aan onderdoor te gaan.

Het is natuurlijk wel een erg druk jaar geweest, ondermeer doordat je ook met MaYaN een cd maakte en veel hebt getourd.

Dat zal er ook wel mee te maken hebben.

Als je er op terugkijkt, was het dan misschien niet slimmer geweest om bijvoorbeeld twee maanden pauze in te lassen na MaYaN?

Als je het twee maanden opschuift zit je met dat de cd niet in maart uitkomt, maar in mei. Dan kun je weer geen Europese tour doen. Dat soort dingen moet je ook rekening mee houden. Er zitten heel veel idee�n achter, wat we bespreken met de platenmaatschappij. We konden dit doen, of pas na de zomer. Dan zit je gelijk weer een half jaar verder. Dan heb je een cd die drie jaar na de vorige uitkomt, maar dat vonden we weer te lang. We houden alles in de gaten. Uiteindelijk hadden we het niet gedaan als we niet gedacht hadden dat we het konden doen. Als ik gedacht had dat het te korte tijd was, waardoor het de kwaliteit van de cd niet ten goede had gekomen, dan had ik het niet gedaan. Het is gebleken dat het genoeg tijd was, maar het was wel een heel druk jaar. Dat heb ik wel gemerkt.

Heb je uit de opnames met MaYaN iets meegenomen waarvan je dacht dat het ook wel wat voor Epica zou zijn? Een werkwijze, een idee?

Hoe we de grunts hebben opgenomen bij MaYaN was erg goed bevallen. De sfeer in de studio was toen ook heel goed. We hadden geen enkele stress. Je kan je om de kleinste dingen drukmaken bij het opnemen, of je kan het niet doen. Uiteindelijk als je je niet druk maakt komt het toch wel op z'n pootjes terecht. Je moet je natuurlijk wel aan een bepaald schema houden, maar je kan je ook drukmaken om dingen die niet belangrijk zijn. Bij MaYaN hadden we bewust gesloten om ons niet druk te maken, maar het hartstikke gezellig te maken in de studio. Dat heeft de gruntopnames bij MaYaN heel veel goeds gedaan, dus besloten we het om dat bij Epica ook zo te doen. Een aantal mensen hebben me al gezegt dat ze de grunts op de nieuwe cd heel vet vinden, vetter dan voorheen. Ik denk dat het komt omdat we geen druk voelden, maar gewoon lekker doen wat in ons opkwam. Met een biertje erbij, waardoor we wat losser werden en dingen deden die we normaal waarschijnlijk niet gedaan zouden hebben. Natuurlijk ook niet teveel bier, want dan gaat dat momentum weer verloren.

Als ik het album luister, dan vind ik het een uitstekend album, maar om eerlijk te zijn hoor ik nergens iets wat heel anders is dan wat jullie tot dusver gedaan hebben.

Dat klopt. Toen we begonnen met schrijven wilden we bewust de lijn van Design Your Universe een keer doortrekken. We hebben van cd tot cd altijd veranderd, maar nu wilden we dat eens niet. Ook heel veel fans hebben die cd in hun hart gesloten. We kregen heel veel mailtjes van fans daarover, wat ons ook niet onberoerd laat. Dan vragen ze of we de volgende cd kunnen maken die in de lijn van de vorige ligt, omdat die heel goed bevallen is. Hoewel we toch altijd doen wat we zelf willen, vonden we het een goed idee om toch een keertje die lijn door te trekken. Ik omschrijf Design Your Universe dan ook wel als broer en zus. Wat ik zelf wel gaaf vind ten opzichte van de vorige is dat we nu voor het eerst een keyboardsolo hebben. Op details zijn we soms wel een nieuwe koers gaan varen, maar qua stijl is deze echt in het verlengde van de vorige.

Die keyboardsolo zit in Infernal Warfare. Hoe ontstaat het idee om dan een keer dat erop te zetten?

Dat ging heel grappig. In eerste instantie hadden we in dat nummer geen solo bedacht. Toen gingen we brainstormen om te zien waar we een solo konden zetten, waar er nog geen was. Misschien werkt het wel goed, maar als het niet goed is zouden we hem zo weer weggooien. In dat nummer had Isaac op een heel andere plek die solo gespeeld. Toen hebben we hem verplaatst, maar was de solo te kort. Hij had hem op de bridge ingespeeld, maar dat vonden we te vroeg in het nummer. De bridge later in het nummer is langer, dus stopte die solo ineens. Dan kun je een aantal dingen doen. Je kan het patroontje herhalen, maar dat vonden we een nogal slappe oplossing. Toen kwamen we op het idee om er een keyboardsolo aan te plakken. En uiteindelijk wordt het een twinsolo, waarin gitaar en keyboard eindigen. We probeerden het, en alles viel op z'n plaats. De gitaarsolo is een beetje een shredsolo. Daar zijn we normaal niet zo van, maar dit nummer vroeg om een shredsolo. Als een nummer ergens om vraagt doen we wat in het belang van het nummer is. We zouden geen shredsolo doen omdat we nog nooit een shredsolo gedaan hadden.

Een ander heel gaaf nummer vind ik Deter The Tyrant. Simone zingt ook veel sneller dan ze normaal doet.

In het couplet hadden we grunts zitten, maar toen kwam Isaac aanzetten met dat hij eigenlijk cleane zang had bedoeld. In eerste instantie leek ons dat dat juist niet daar zou passen. Maar we hebben het geprobeerd. Als je juist dat soort dingen probeert die je normaal niet doet, kom je toch wel tot verrassende dingen. We hebben daardoor besloten om de "Simone-versie" op het album te zetten. De andere wordt een bonustrack.

Is die dan wel volledig opgenomen met grunts?

Niet volledig, maar wel grote delen zijn in de andere track met grunts. Dat is gewoon helemaal uitgewerkt; zelfs met een andere tekst. Maar opeens valt het kwartje net wat anders en dan doen we dat gewoon.

Grunt Arjen ook weer mee?

Absoluut. De diepste grunts komen veelal uit zijn strot. Hij kan geluiden produceren die ik echt niet kan. Ik vind het heel mooi, zo hebben nog meer veelzijdigheid in de grunts. Omdat er geen toon in zit wordt het al snel monotoon. Omdat we toch al met meerdere zangstijlen werken houden we dit aspect ook interessant.

Maar wat is dit nou? Het titelnummer staat niet op het einde van de cd! Of was het de bedoeling dat het album Serenade Of Self-Destruction zou heten?

We hebben gestemd wat we de beste titel voor het album vonden. Voorheen stond het titelnummer altijd op het einde, maar nu vonden we Requiem For The Indifferent het beste als albumtitel. We wilden niet de volgorde gaan omgooien alleen maar zodat het titelnummer dan op het einde zou staan. We wilden het toch wat anders doen deze keer. Voorheen bestond de titel ook altijd uit drie woorden, maar nu zijn het er vier. Dit gaat ons Waterloo worden hahaha.

Over welk nummer ben jij echt het meest tevreden?

Serenade Of Self-Destruction. Ik kan me voorstellen dat als je de hele plaat gehoord hebt, dat je bij het einde wel snakt naar een beetje rust. Maar dit nummer ben ik wel het meest trots op. De melodie�n vind ik het sterkst, de ritmes. Alles zit er in. Grunts, Simone, koren, heftige ritmes, softe ritmes, Arabische sferen. Alles waar Epica voor staat zit in dat nummer. Bij Consign To Oblivion had ik dat ook. Dat is ook zo'n nummer waar echt alles van Epica in zit, en dit is ook zo'n nummer waar ik echt heel trots op ben.

In het midden van het album staat een pianonummer, Anima. Coen zei me dat jij dat geschreven hebt, maar je hoort alleen hem.

Ik heb het op de keyboard geschreven, maar Coen kan het veel beter spelen dan ik. In Delirium heeft hij het pianostuk wel geschreven. Ik ben natuurlijk geen pianist, dus als ik een pianostuk schrijf moet ik het wel zelf kunnen spelen. Dan moet ik het uit nood geboren eenvoudig houden. Maar zelfs een fantastisch componist als Beethoven heeft ook hele intieme stukken. Je kunt ook met beperkte capaciteiten een nummer schrijven. Maar - zoals ik zei, uit nood geboren - door je beperkingen wordt dat dan ook de kracht van het nummer. Als je daar dan dingen aan gaat toevoegen ontkracht het de sfeer.

Ik hoor ook weer wat Arabische invloeden in diverse nummers. De politieke situatie in die regio houdt jou al lang bezig, lijkt me.

Sinds het begin van Epica al. Vooral nu het daar flink gebroeid heeft houd ik het nog meer in de gaten. Vooral hoe de mensen er mee omgaan fascineert me. Met hun democratie, wat over het algemeen daar geen democratie is. Aan elke democratie schort wel wat. Onze democratie is op sommige punten ook een schijndemocratie, dus ik zeg niet dat we het beter doen dan zij. Ik ben gewoon benieuwd hoe het zich daar ontwikkelt. Qua muziek heeft Arabische muziek me altijd al getrokken, maar dat is heel wat anders. Maar ook qua onderwerpen trekt het me ook. Nu die tegenstelling tussen de Islam en de westerse wereld. Hoe de kloof vergroot wordt op bepaalde manieren, dat boeit mij ook.

Vind je het beangstigend?

Zeker wel.

Je reageert er op, maar in de teksten geef je ook kritiek op de situatie aldaar.

Absoluut. Ik vind dat je overal kritiek op mag hebben. Daardoor groeit iedereen. Maar de manier waarop de Islam op dit moment bekritiseerd wordt is denk ik een hele foute manier. Daardoor jaag je alleen maar mensen tegen je in het harnas. Daardoor gaat men zich verdedigen, waardoor ze de hakken in het zand zetten, waardoor ze extremer worden. Dan worden beide kampen steeds extremer, wat alleen maar tot escalaties kan leiden. Ik denk dat dat nooit de oplossing is. Ik heb zelf kritiek op fundamentalisme. Dat kan in elke stroming zijn. Ik ben tegen extremen. Extreem links, extreem rechts. Alles wat extreem is ben ik huiverig voor. Dat zit ook binnen de Islam. Daar zit een groep fundamentalisten; die groep wordt steeds groter. Maar dat wordt dan ook weer gevoed omdat er op de Islam wordt ingebeukt. Het begon ooit met een kleine groep fundamentalisten die uit zichzelf fout bezig zijn. Nu wordt die groep groter omdat er zoveel op de Islam wordt ingebeukt. Daar zit het dilemma.

Heeft Simone geen problemen met deze teksten te zingen? Want bij bands in dit genre verwacht je meestal niet dit soort onderwerpen. En aangezien een zangeres als Simone toch een wat romantisch geluid in haar stem heeft, kan ik het me voorstellen dat ze het niet altijd even prettig vindt.

Ik zal het haar eens vragen, maar we hebben het er nog nooit zo over gehad. Ze vraagt me wel eens waar specifieke stukken over gaan, zodat ze meer gevoel in haar stem kan leggen omdat ze weet waar het over gaat. Maar ze heeft nog nooit gezegd dat ze niet over een onderwerp wil zingen omdat het niet bij haar stem past.

Heb je �berhaupt wel eens onderwerpen waarvan je denkt dat je ze toch beter niet moet aansnijden?

Nou, nu met MaYaN heb ik wel dat ik het wat meer bij de naam ga noemen, terwijl ik bij Epica wat voorzichtiger ben. Bij MaYaN hebben we bijvoorbeeld War On Terror, waar we vanuit Amerika een hoop kritiek op hebben gehad. Dat nummer laat een kant zien van oorlogvoeren die bepaalde mensen niet willen dat gezien wordt. We laten een aspect zien dat echt gebeurt, maar waardoor een aantal Amerikanen dachten dat we anti-Amerikaans zijn, dat we Amerika kapot willen maken, dat we tegen het leger zijn.

Dat denken ze daar al snel, natuurlijk.

Ja, dat denken ze daar al snel, en dat is juist het probleem.

Op welke manier uiten ze dat dan richting jou?

Oh, ik heb dingen gelezen waarin ze wensen dat de bom op het einde van de clip maar op onszelf mag vallen. Dat soort kortzichtige dingen. Dat is nou precies waarom we de clip gemaakt hebben. Er was ook iemand die schreef dat Amerika toch de beste is, "we maken jullie allemaal kapot!" Dat zijn toch reacties, dat slaat toch nergens op. Er zijn gelukkig ook een hoop Amerikanen die zich ervoor schamen dat hun landgenoten dat soort reacties neerzetten. En er zijn ook een paar Amerikanen geweest die ons bedankten dat we het ook eens van die kant lieten zien. Maar goed, als je een mening ventileert krijg je nou eenmaal uiteenlopende reacties. Als je een probleem bij de naam noemt dat gevoelig ligt dan krijg je hele extreme reacties. Ik weiger om me er bij neer te leggen dat ik dat beter niet kan doen. Als ik iets wil benoemen dan doe ik dat ook. Maar bij Epica merk ik wel dat ik er voorzichtiger mee ben. Er zijn ook een hele hoop mensen die willen lekker muziek luisteren, zonder een hele politieke lading over zich heengestort te krijgen. Bij MaYaN heb ik de houding dat als je lekker muziek wil luisteren zonder politieke lading, dan luister je toch lekker naar andere bands. Je hoeft er niet naar te luisteren. Maar Epica is wel mijn broodwinning, dus dan zit het toch lichtelijk in je achterhoofd dat je het beter wat voorzichtiger kan doen.

Dan doe je dus toch een beetje een concessie.

Ja, dat geef ik toe, dan doen we een kleine concessie. Dat doen cartoontekenaars ook. Die willen ook niet een bewaker voor hun huis, die er dag in dag uit staat. Ze willen ook gewoon leven. Dus die gaan ook niet zo snel Allah afbeelden omdat je tegenwoordig niet meer zeker weet of je dat wel overleeft. Die doen ook die concessie.

Een iets luchtiger onderwerp: jullie tour begint in maart. De cd-presentatie is in Tilburg. Wat kunnen we verwachten?

We hebben deze keer besloten om eens niet de cd integraal te spelen, maar we gaan het afwisselen met oude nummers. Dan is het voor het publiek interessanter. Vorige keer stond het publiek toch maar goed te luisteren, omdat ze de nummers nog niet kenden. Ze konden nog niet meezingen, dus is het moeilijker om in te komen. Als je het afwisselt met oude nummers werkt het beter, denk ik. We willen er een grootse show van maken, met vuurwerk en alles er op en eraan. Alles wat je in 013 kan doen willen we doen.

Daarna volgt een lange tour?

Ja, een Europese tour. Die gaat door heel West Europa.

Tilburg is voor nu de enige datum in Nederland?

Ja. We gaan nog wel later dit jaar in Nederland wat doen, maar we proberen wat minder shows hier te doen. Maar de shows die we doen zijn groter. Als je teveel in Nederland speelt dan vul je op den duur de zalen maar half. Dat willen we ook niet.

En in de zomer festivals?

Summer Breeze, en een festival in Zweden. Die zijn nu bevestigd, maar er komen er nog meer bij hoop ik.

[Inmiddels is Epica ook bevestigd voor ondermeer Metal Camp en Metal Fest] - redactie]

En ook weer naar Amerika?

Na de zomer gaan we Zuid-Amerika doen, en in oktober en november de U.S.A. Maar in augustus staan we op het ProgPower festival in Atlanta. Met Epica en MaYaN. De ene dag Epica, de andere dag MaYaN. Met Epica zijn we headliner, en met MaYaN staan we ergens in het midden van de bill. Met MaYaN hoef ik echt geen hoge positie, want we zijn een nieuwe band he.

Hoe was voor jou trouwens bij de MaYaN releaseshow in Paradiso? Was je kapot na twee optredens op ��n avond?

Het voelde wel lekker, eigenlijk. Ik had toch de klus geklaard. Iedereen vroeg zich af of het wel zou gaan, twee volle sets. Maar het ging gelukkig goed, dus ik was wel trots. Sindsdien heb ik het overigens niet meer gedaan, hoor. We hebben wel met het idee gespeeld om Epica en MaYaN samen op tour te sturen, maar dan als het toch te zwaar blijkt te zijn middenin de tour, dan zit je mooi met een probleem. Los dat dan maar eens op. Dus het leek ons beter om het niet te doen.

Wat wordt de toekomst voor MaYaN?

Sowieso gaan we een tweede cd maken. De jongens die nog fris zijn - Frank, Jack en Rob - zijn al flink aan het schrijven. Maar ik ga eerst eens flink uitrusten. Sowieso wordt 2012 een heel druk Epicajaar. Tusendoor willen we de cd van MaYaN schrijven, en wanneer de tijd er voor is gaan we opnemen.