Het leek wel of Opeth drie jaar terug spontaan aan geheugenverlies leed; een foutje met de teletijdmachine had gemaakt. De band die torenhoog boven de concurrentie uitstak in de progressieve death metal was ineens vergeten hoe death metal moest. Het metalicoon Mikael Åkerfeldt kon spontaan geen grunt meer uitbrengen en de zware, scheurende gitaren waren als sneeuw voor de zon verdwenen. En dat op een plaat die de naam Heritage meekreeg. Hoezo Heritage?! In een klap werd alle nalatenschap welhaast teniet gedaan. Wat was er gebeurd?!
Natuurlijk heeft mr Åkerfeldt zijn voorliefde voor jaren 70 progressieve/psychedelische rock nooit onder stoelen of banken gestoken. Alleen al zijn enorme collectie obscure platen uit die periode. En dan zijn er natuurlijk ook nog zijn radioshows: tien uur lange uitzendingen over 'vergeten meesterwerken'. Toch kwam die vorige plaat zelfs voor de diehard-fans (en dat zijn er nogal wat) als donderslag bij heldere hemel. Mikael maakte menig metalfan moedeloos: "Dit kan niet!", "Dit mag niet!"
Ook op personeelszaken vielen spaanders: Per Wiberg zag het niet meer zitten met de band. Begrijpelijk, het is nogal wat. Denk je in een metalband te zitten, gaat die gekke Åkerfeldt je ineens vertellen dat je jaren 70 deuntjes moet pingelen. Wiberg kon er niet mee dealen en kreeg bijkans een 'schop na' door van de boom te vallen op de cover van die plaat.
Heritage kostte de Zweden ook een flinke hap uit hun fanledenbestand. Velen verguisden de onbegrijpelijke keuze. Toch werd de plaat door anderen nog wel omarmd. En ik? Ik wist niet zo goed wat ik ervan moest vinden. Ik stond, zo vlak voor de release, in de startblokken voor weer een wereldplaat in de progdeath. Vol spanning, alle spieren strak... Maar het startpistool weigerde. Dat wat een van de mooiste 'races' van het jaar moest worden, werd afgelast wegens onvoorziene omstandigheden. Toch was dat niet louter teleurstelling. Geluiden waar ik niks mee kon, raakten wel een bepaalde snaar. Het had iets, en toch was het het regelmatig nét niet. Het gaf het gevoel van een geweldige debuutplaat uit onverwachte hoek, waar nog heel wat aan te schaven viel. Een goed idee dat nog niet helemaal goed uitgewerkt was. Een cliffhanger waarvan je alleen maar kan hopen dat het goed afloopt.
En dan is daar Pale Communion. Wie in Opeth is blijven geloven, wordt beloond. Pale Communion is de inlossing van de belofte. Waar Åkerfeldt op Heritage nog zoekende is, is dit het overtuigende bewijs dat hij een geweldige muzikant en componist is. Dat wat hij in Opeths hoogtijdagen, ongeveer halverwege het vorige decennium, zo weergaloos deed, doet hij nu weer! Wie zowel van Damnation als van Ghost Reveries hield, kan deze plaat dan ook blindelings aanschaffen. De melodieuze dreiging van Ghost Reveries en het breekbare van Damnation worden op schitterende wijze gecombineerd. Bij tijd en wijlen doet het zelfs ook denken aan Storm Corrosion. Niet gek, want Steven Wilson zat achter de knoppen.
De sound is misschien nog wel wat lastig te behappen voor wie van moderne metal/rock houdt, maar ten opzichte van Heritage is dit een enorme vooruitgang. De hammondorgels en mellotrons zijn haast vanzelfsprekend meerdere keren uit de kast getrokken, maar dan wel in een modern jasje. Ze voeren niet meer zo de boventoon en de overall sound is in zijn geheel meer naar het nu getrokken.
Ook in vocaal opzicht is Åkerfeldt weer flink aan de slag gegaan. Hij heeft het zichzelf niet makkelijk gemaakt; je hoort dat hij echt zijn best moet doen om die noten te halen. Maar tegelijkertijd is het allemaal een stuk melodieuzer geworden en mede daardoor is dit album een stuk toegankelijker dan het vorige. Dat wil niet zeggen dat Pale Communion dan ook een makkelijke plaat is. Nee, niets van dat! Åkerfeldt zou Åkerfeldt niet zijn als het niet uitdagend, verrassend en tegendraads zou zijn. Hij pusht zichzelf tot het uiterste van zijn stembanden en dat geeft nummers als River en Moon Above, Sun Below een heerlijke emotie mee.
En zo neemt de intussen veertigjarige inwoner van Stockholm ons in acht tracks mee in zijn bijna 55 minuten durende muzikale droomwereld. En ook die statistieken zeggen veel. Waar Heritage toch nog best wat korte composities bevatte, is de gemiddelde lengte weer lekker opgeschroefd. En dat is waar Opeth altijd het sterkst in is geweest: uitgestrekte, geslepen composities waar je heerlijk in kan verdwalen en de tijd kan vergeten om vervolgens ineens bij je strot te worden gegrepen door een geweldig brute staccato.
Wie het geduld heeft kunnen opbrengen om Opeth Heritage te gunnen en de band een tweede kans te geven, slaat vandaag zijn slag. Opeth is terug van (bijna) nooit weggeweest en laat zien dat de band het nog altijd kan. Welcome back en tot in de Heineken Music Hall (7 november).
Tracklist:
1. Eternal Rains Will Come
2. Cusp Of Eternity
3. Moon Above, Sun Below
4. Elysian Woes
5. Goblin
6. River
7. Voice Of Treason
8. Faith In Others
